Turfvrije potgrond


Artikel 40-vragen Pieter Groe­newege

Indiendatum: 29 nov. 2023

Aan het college van burgemeester en wethouders,

In september 2021 gaf de minister van Landbouw, Natuur en Voedselveiligheid bij de beantwoording van schriftelijke vragen aan dat er jaarlijks bijna vijf miljoen kubieke meter turf uit Duitsland, de Baltische staten, Scandinavië, Ierland, Polen en Rusland geïmporteerd wordt. Dit wordt verwerkt in potgrond. Het gebruik van turf is desastreus voor veengebieden. Veen groeit langzaam: het duurt gemiddeld 10 jaar voordat 1 centimeter veen gevormd is. Er zijn diverse alternatieve bestanddelen om vruchtbare potgrond mee te maken; turf is niet noodzakelijk.

In het onlangs verschenen derde rapport van het klimaatpanel van de Verenigde Naties over klimaatverandering worden overheden opgeroepen om tot onmiddellijke actie over te gaan. Eén van de simpelste oplossingen die het rapport noemt is het stoppen van de degradatie van veengebieden. In veen ligt namelijk gigantisch veel CO2 opgeslagen. De degradatie van veengebieden zorgt voor maar liefst 5 procent van alle uitstoot wereldwijd.

De Dordtse tuindersvereniging ‘Het Vlijpark’ erkent de klimaatimpact van turf, en is eerder dit jaar overgestapt op volledig biologische en turfvrije potgrond. Daarmee stelt deze vereniging, naar de mening van de Partij voor de Dieren, een mooi voorbeeld voor de rest van de stad.

Overeenkomstig art. 40 van het Reglement van orde stelt het raadslid Pieter Groenewege, Partij voor de Dieren, de volgende vragen:

  1. Deelt het college het inzicht dat veengebieden en -gronden een belangrijke rol spelen in ecosystemen, voor biodiversiteit en de opslag van broeikasgassen, en dat ze mede daarom goed beschermd moeten worden? Zo nee, waarom niet?

  2. Heeft het college kennisgenomen van het England Peat Action Plan, en dan met name het vierde hoofdstuk waarin veengebruik in de tuinbouwsector besproken wordt?

  3. Welke potgrond, tuinaarde en compost worden gebruikt door:

    1. De gemeente zelf,

    2. Bewoners die via de gemeente potgrond, tuinaarde en compost uitgedeeld krijgen (bijvoorbeeld voor geveltuinen of andere vergroeningsacties), direct of indirect,

    3. Opdrachtnemers van de gemeente die bijvoorbeeld de inrichting en het beheer van de openbare ruimte verzorgen?

    4. En wat zijn de bestanddelen van deze potgrond, tuinaarde en compost?

  4. Kan het college aangeven hoeveel potgrond de gemeente jaarlijks inkoopt?

  5. Wordt er bij de gemeentelijke inkoop van potgrond, tuinaarde en compost gelet op de samenstelling en of er al dan niet turf en/of dierlijke producten (denk aan bijvoorbeeld runderbloed, eendenveren en botten van dieren) in verwerkt zijn? Zo ja, hoe wordt hiermee omgegaan? Zo niet, waarom niet?

  6. Is het college bereid om - met het oog op de bescherming van veengebieden - voortaan turfvrije potgrond in te kopen? Zo nee, waarom niet?

  7. Indien het college dierlijke producten inkoopt voor de verzorging van planten, is het college bereid die te vervangen door plantaardige of minerale producten? Zo nee, waarom niet?

  8. Ziet het college in het kader van circulariteit kansen om bijvoorbeeld lokaal ingezamelde GFT en/of boombladeren lokaal te composteren en te gebruiken als basis voor potgrond, tuinaarde en/of compost hier in Dordrecht? Zo ja, op welke schaal en voor welke doeleinden ziet het college kansen om dit in te zetten?

Met vriendelijke groet,

Pieter Groenewege
Partij voor de Dieren

Indiendatum: 29 nov. 2023
Antwoorddatum: 19 dec. 2023

Geachte heer Groenewege,

Bij brief van 29 november 2023, bij ons ingekomen op 29 november 2023, heeft u op grond van artikel 40 van het Reglement van Orde van de gemeenteraad namens fractie Partij voor de Dieren vragen gesteld inzake turfvrije potgrond.

Wij beantwoorden uw vragen als volgt.

Vraag 1. Deelt het college het inzicht dat veengebieden en -gronden een belangrijke rol spelen in ecosystemen, voor biodiversiteit en de opslag van broeikasgassen, en dat ze mede daarom goed beschermd moeten worden? Zo nee, waarom niet?

Antwoord Wij delen dat inzicht.

Vraag 2. Heeft het college kennisgenomen van het England Peat Action Plan, en dan met name het vierde hoofdstuk waarin veengebruik in de tuinbouwsector besproken wordt?

Antwoord Wij hebben (nog) geen kennisgenomen van dat plan zelf, maar zijn op de hoogte van de strekking en doelstellingen van het plan en onderschrijven deze.

Vraag 3. Welke potgrond, tuinaarde en compost worden gebruikt door:

a) De gemeente zelf,

b) Bewoners die via de gemeente potgrond, tuinaarde en compost uitgedeeld krijgen (bijvoorbeeld voor geveltuinen of andere vergroeningsacties), direct of indirect,

c) Opdrachtnemers van de gemeente die bijvoorbeeld de inrichting en het beheer van de openbare ruimte verzorgen?

d) En wat zijn de bestanddelen van deze potgrond, tuinaarde en compost?

Antwoord a) Wij gebruiken de potgrond van Jiffy-products uit Zwijndrecht: https://jiffygroup.com/nl/. Compost en (zwarte) tuinaarde gebruiken we niet.

b) Voor de geveltuinen wordt de potgrond gebruikt van Jiffy-products. Bij de geboortebomen is gekozen om uitsluitend met biologisch gecertificeerde potgrond te werken. Wij nemen dit af bij Bio-Kultura, zie: https://www.bio-kultura.nl. Verder wordt er door de gemeente aan bewoners geen potgrond, tuinaarde of compost verstrekt.

c) Deze grond wordt veelal hergebruikt en is afkomstig van andere projecten in de stad waar grond over was. Het Kildepot en ons groendepot aan de Schenkeldijk verzamelen die partijen, keuren die en vanuit daar wordt de grond hergebruikt in de stad. Hierbij gaat het niet om potgrond, compost of tuinaarde.

d) Potgrond bevat over het algemeen: verschillende veensoorten (turf), compost, voedingstoffen en zand. De hoofdbestanddelen van de grond voor de geboortebomen bevat voornamelijk: organische mestcompost (van biologisch gecertificeerde afkomst), boomschorscompost (dus geen GFT-compost), groencompost, Kokosvezel, plantaardige voedingskorrel (zeewier), vulkanisch gesteentemeel (spoorelementen en mineralen) en veenmos.

Vraag 4. Kan het college aangeven hoeveel potgrond de gemeente jaarlijks inkoopt?

Antwoord Dat gaat om maximaal 25 m3 per jaar. Dat is exclusief de zakken grond die bij de Geboortebomen worden verstrekt.

Vraag 5. Wordt er bij de gemeentelijke inkoop van potgrond, tuinaarde en compost gelet op de samenstelling en of er al dan niet turf en/of dierlijke producten (denk aan bijvoorbeeld runderbloed, eendenveren en botten van dieren) in verwerkt zijn? Zo ja, hoe wordt 0hiermee omgegaan? Zo niet, waarom niet?

Antwoord De gemeente let inderdaad op de samenstelling van de grond en streeft er naar om het veengebruik te beperken. Er worden geen gebruik gemaakt van runderbloed, eendenveren en/of botten van dieren.

Vraag 6. Is het college bereid om - met het oog op de bescherming van veengebieden - voortaan turfvrije potgrond in te kopen? Zo nee, waarom niet?

Antwoord Zie antwoord op vraag 5.

Vraag 7. Indien het college dierlijke producten inkoopt voor de verzorging van planten, is het college bereid die te vervangen door plantaardige of minerale producten? Zo nee, waarom niet?

Antwoord Zie antwoord op vraag 5.

Vraag 8. Ziet het college in het kader van circulariteit kansen om bijvoorbeeld lokaal ingezamelde GFT en/of boombladeren lokaal te composteren en te gebruiken als basis voor potgrond, tuinaarde en/of compost hier in Dordrecht? Zo ja, op welke schaal en voor welke doeleinden ziet het college kansen om dit in te zetten?

Antwoord HVC verwerkt gft/bioafval voor de Gevudo gemeenten op een centrale plek via een combinatie van vergisten en composteren tot compost. Met deze methode bereiken we, in combinatie met de schaalgrootte, een maximaal milieurendement. Met name voor de etensresten in het GFT/bioafval heeft het vergisten een grote meerwaarde. Zie: https://www.hvcgroep.nl/ons-verhaal/onze-groene-projecten/compost-en-groen-gas.

De gemeente participeert in de Dordtse Kringlopen. Dit project heeft als doel om met de groene reststromen uit de stad (blad, maaisel, e.d.), op het eiland van Dordrecht, compost en bokashi[1] te maken. Die producten zullen dan ook weer op het eiland zelf worden gebruikt voor bodemverbetering en als gedeeltelijk alternatief voor kunstmest in de landbouw. Zie: https://www.dordrecht.net/nieuws/93436/ ondertekening-intentieovereenkomst-dordtse-kringlopen of https://dordtcentraal.nl/actueel/dordtse-boeren-starten-duurzame-samenwerking/

Wij vertrouwen erop u hiermee voldoende te hebben geïnformeerd.

Hoogachtend,

Het college van Burgemeester en Wethouders

C.H.W.M. Post
secretaris
A.W. Kolff
burgemeester


[1] Bokashi is Japans voor "Goed organisch gefermenteerd materiaal". Het is een van oorsprong Japanse techniek waarbij groene reststromen, zoals tuinafval, luchtdicht gefermenteerd worden. Het product dat hierbij ontstaat kan als bodemverbetering worden toegepast. Hier komt, in tegenstelling tot composteren, geen CO2 bij vrij.