Stop de levende kerststal op de Kerst­markt


Artikel 40-vragen Pieter Groe­newege

Indiendatum: 10 mei 2022

Aan het college van burgemeester en wethouders,

De grootste Kerstmarkt van Nederland is een echt Dordtse traditie. In 2020, 2021 en 2022 is de Kerstmarkt vanwege de coronabeperkingen afgelast. In eerdere jaren stond op de Kerstmarkt een levende kerststal: een fantasierijke interpretatie van de stal in het Kerstverhaal, inclusief levende dieren. Hiervoor werden levende alpaca’s, koeien, ezels, geiten en andere dieren gebruikt van het bedrijf Bert’s Animal Verhuur.

Overeenkomstig art. 40 van het Reglement van orde stelt het raadslid Pieter Groenewege, Partij voor de Dieren, de volgende vragen:

  1. Is het juist dat Dordrecht Marketing de Kerstmarkt in opdracht van de gemeente organiseert? Zo ja, aan welke kaders moet Dordrecht Marketing voldoen?

  2. Welk subsidiebedrag ontvangt Dordrecht Marketing jaarlijks van de gemeente Dordrecht voor de organisatie van de Kerstmarkt? Welk deel hiervan wordt besteed aan de levende kerststal?

Juridische strijd

Er is al enige jaren een juridische strijd gaande tussen de gemeente West Maas en Waal en Bert’s Animal Verhuur, omdat de verhuuractiviteiten van die laatste in strijd zijn met het bestemmingsplan. De hoeveelheid dieren veroorzaakt veel stank- en geluidsoverlast voor de omgeving. Op 6 november 2019 heeft het college van burgemeester en wethouders van de gemeente West Maas en Waal Bert’s Animal Verhuur onder bestuursdwang gelast de verhuuractiviteiten op uiterlijk 18 december 2019 te beëindigen. De voorzieningenrechter heeft dit besluit bestendigd.

  1. Is het college bekend met de juridische procedures waarin Bert’s Animal Verhuur verwikkeld is?

De kerstmarkt Dordrecht vond in 2019 op 13 december plaats. Op dat moment was Bert’s Animal Verhuur al gelast zijn dierenverhuuractiviteiten te beëindigen. Toch heeft de organisator, Dordrecht Marketing, in opdracht van de gemeente het bedrijf ingehuurd om levende dieren tentoon te stellen.

  1. Waarom heeft Dordrecht Marketing in 2019 Bert’s Animal Verhuur ingeschakeld voor het invullen van de levende kerststal op de Kerstmarkt, terwijl bekend was dat deze verhuuractiviteiten niet rechtmatig waren?

  2. Vindt het college het wenselijk dat Dordrecht Marketing een bedrijf inhuurt waarvan de bedrijfsvoering niet rechtmatig is?

Reportage BOOS

Bert’s Animal Verhuur is in de afgelopen jaren regelmatig in opspraak geraakt omdat dieren er slecht behandeld worden. Het televisieprogramma BOOS heeft eerder dit jaar een aflevering gewijd aan de misstanden bij het bedrijf. De genoemde misstanden zijn - onder andere - dieren huisvesten in vrachtwagens, dieren bedorven voedsel en onvoldoende drinkwater geven, het slaan van dieren tot bloedens toe, dieren met spuitverf een andere kleur geven, dieren drogeren voor een filmshoot, etc.

  1. Is het college bekend met de aflevering van het televisieprogramma BOOS over Bert’s Animal Verhuur?

  2. Hoe duidt het college deze reportage?

Kamervragen over dierenwelzijn
In antwoord op Kamervragen over het dierenwelzijn bij Bert’s Animal Verhuur, geeft de minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit het volgende aan:

“De NVWA heeft de afgelopen vijf jaar zeer regelmatig zowel bestuursrechtelijk als strafrechtelijk handhavend opgetreden tegen dit bedrijf. [...] De NVWA heeft sinds 1 januari 2017 tot heden 39 meldingen ontvangen. Na beoordeling van deze signalen heeft de NVWA in 2017 driemaal handhavend opgetreden na constatering van dierwelzijnsovertredingen. In 2018 gebeurde dit twee keer, en in 2019 ook twee keer. In 2020 is eenmaal handhavend opgetreden. In alle gevallen ging het om overtredingen met betrekking tot dierwelzijn. Uiteindelijk heeft dit in 2021 geleid tot het onder verscherpt toezicht plaatsen van dit bedrijf. Daarnaast heeft ook de politie de afgelopen jaren enkele meldingen en aangiftes met betrekking tot Bert Animals Verhuur ontvangen.”

  1. Hoe beoordeelt het college de dierenwelzijnssituatie bij Bert’s Animal Verhuur?

  2. Deelt het college de mening van de Partij voor de Dieren dat het onwenselijk is om nog in zee te gaan met Bert’s Animal Verhuur?

In december 2019, nadat de NVWA al meerdere malen had opgetreden tegen dierenwelzijnsovertredingen bij Bert’s Animal Verhuur, zei een woordvoerder van Dordrecht Marketing tegen het AD:

“Het bedrijf houdt zich in Dordrecht aan alle landelijke en lokale wet- en regelgeving. Er is ons niets bekend van overtredingen op het gebied van dierenwelzijn elders.”

  1. Deelt het college de opvatting van Dordrecht Marketing dat Bert’s Animal Verhuur zich in december 2019 aan alle landelijke en lokale wet- en regelgeving hield?

  2. Vindt het college dat Dordrecht Marketing zich voldoende verdiept in de bedrijven die ze inhuurt? Zo nee, welke gevolgen verbindt het college aan dit oordeel?

Kerststallen

Wethouder Laurens Ivens van de gemeente Amsterdam schreef in oktober 2017 aan de Amsterdamse gemeenteraad dat “dieren in kerststallen vaak last hebben van stress omdat ze langdurig, ­zonder veel bewegingsvrijheid, op plekken staan waar veel meer mensen komen dan de dieren gewend zijn”.

  1. Hoe beoordeelt het college het welzijn van dieren in levende kerststallen? Deelt het college het oordeel van wethouder Laurens Ivens van de gemeente Amsterdam?

Woordvoerder Niels Dorland van de Dierenbescherming zegt over het transport van dieren van en naar levende kerststallen: “Dieren schieten in de stress als ze vervoerd worden. Ze moeten dan van de stal naar zo’n kerstmarkt en weer terug, dat is erg stressvol”.

  1. Hoe beoordeelt het college het welzijn van dieren tijdens het transport van en naar levende kerststallen? Deelt het college het oordeel van woordvoerder Niels Dorland van de Dierenbescherming?

  2. Is het college bereid ten behoeve van het dierenwelzijn de levende kerststal op de Dordtse kerstmarkt af te schaffen?

Gebruik van dieren voor vermaak door de gemeente

Een aantal gemeenten, zoals Den Haag en Utrecht, hanteert een ontmoedigingsbeleid voor vermaak met dieren. Daarnaast kunnen gemeenten ervoor kiezen om bij evenementen die de gemeente zelf organiseert, geen dieren in te zetten voor vermaak. Dit doet bijvoorbeeld de gemeente Utrecht, waar de levende kerststal op verzoek van de gemeente in de ban is gedaan.

  1. Deelt het college de mening van de Partij voor de Dieren dat het fokken met, huisvesten van en vervoeren van dieren om ze te gebruiken voor vermaak ten koste gaat van hun integriteit en welzijn?

  2. Is het college bereid om bij evenementen die de gemeente zelf organiseert of die in opdracht van de gemeente worden georganiseerd geen dieren meer te gebruiken voor vermaak?

Oproep aan verhuurders van dieren
De gemeente Amsterdam heeft niet alleen een vergunningplicht voor evenementen met dieren ingevoerd (zie onze schriftelijke vragen ‘Kooien met dieren op Bijenmarkt’), maar heeft ook “verhuurders van dieren in het land schriftelijk gevraagd hun diensten niet langer in de stad aan te bieden”.

  1. Is het college bereid verhuurders van dieren in het land schriftelijk te vragen hun diensten niet langer in Dordrecht aan te bieden?

Met vriendelijke groet,

Pieter Groenewege
Partij voor de Dieren

Indiendatum: 10 mei 2022
Antwoorddatum: 5 jul. 2022

Geachte heer Groenewege,

Bij brief van 10 mei 2022, ingekomen op 10 mei 2022, heeft u op grond van artikel 40 van het Reglement van Orde van de gemeenteraad namens de fractie Partij voor de Dieren vragen gesteld inzake Stop de levende kerststal op de Kerstmarkt.

Wij beantwoorden uw vraag als volgt.

Vraag 1. Is het juist dat Dordrecht Marketing de Kerstmarkt in opdracht van de gemeente organiseert? Zo ja, aan welke kaders moet Dordrecht Marketing voldoen?

Antwoord De kerstmarkt wordt in overleg met en ondersteund door subsidie van de gemeente Dordrecht georganiseerd door Dordrecht Marketing & Partners. Dordrecht Marketing dient te voldoen aan kaders op het vlak van dierenwelzijn, gemeentelijke beleidskaders en de Algemene plaatselijke verordening Dordrecht.

Dordrecht Marketing dient te voldoen aan kaders op het vlak van dierenwelzijn. De Wet dieren is daarin leidend en stelt beperkingen aan de mogelijkheden om dieren te gebruiken bij evenementen. Ook geldt voor de Kerstmarkt in het algemeen dat deze moet voldoen aan de gestelde beleidskaders. De kerstmarkt voldoet aan de uitgangspunten zoals opgenomen in het programma Levendige binnenstad en het evenementenbeleid.

De Kerstmarkt dient te voldoen aan de Algemene plaatselijke verordening Dordrecht. Hierin staat dat voor evenementen een vergunning moet worden aangevraagd bij de Omgevingsdienst Zuid‑Holland Zuid. De omgevingsdienst kent vier weigeringsgronden voor het verlenen van een vergunning: openbare orde, veiligheid, volksgezondheid en milieu.

Dierenwelzijn is daarin geen weigeringsgrond. De aanwezigheid van een levende Kerststal maakte deel uit van de gevraagde en verleende vergunning.
Recent is het besluit genomen om de Kerstmarkt 2022 niet door te laten gaan. De Kerstmarkt ging in 2020 en 2021 niet door vanwege corona.

Vraag 2. Welk subsidiebedrag ontvangt Dordrecht Marketing jaarlijks van de gemeente Dordrecht voor de organisatie van de Kerstmarkt? Welk deel hiervan wordt besteed aan de levende kerststal?

Antwoord In 2019 betrof dit een bedrag van € 175.000,-. Hiervan is € 6.000,- gebruikt voor de kerststal.

Vraag 3. Is het college bekend met de juridische procedures[3] waarin Bert's Animal Verhuur verwikkeld is?

Antwoord Nee, daar waren wij ons tot eind december 2019 nog niet bewust van. Inmiddels is het college wel bekend met de juridische procedures waarin Bert's Animal Verhuur in verwikkeld is.

Vraag 4. Waarom heeft Dordrecht Marketing in 2019 Bert's Animal Verhuur ingeschakeld voor het invullen van de levende kerststal op de Kerstmarkt, terwijl bekend was dat deze verhuuractiviteiten niet rechtmatig waren?

Antwoord De Kerstmarkt Dordrecht heeft een groot aantal leveranciers. De Kerststal werd vele jaren voor 2019 al verzorgd door Bert's Animal Verhuur. Hoe het keuzeproces is gegaan, valt niet meer te achterhalen door Dordrecht Marketing & Partners. Gedurende deze jaren is altijd gehandeld conform landelijke en lokale regelgeving en conform de afgegeven vergunning. Onder andere in 2019 zijn in overleg met de gemeente en mede op verzoek van derden (Partij voor de Dieren) extra maatregelen gericht op dierenwelzijn genomen. Er was Dordrecht Marketing & Partners niets bekend over procedures. De gerechtelijke uitspraak daarover dateert van na de Kerstmarkt 2019, voor zover wij kunnen nagaan.

Vraag 5. Vindt het college het wenselijk dat Dordrecht Marketing een bedrijf inhuurt waarvan de bedrijfsvoering niet rechtmatig is?

Antwoord Nee.

Vraag 6. Is het college bekend met de aflevering van het televisieprogramma BOOS over Bert's Animal Verhuur?

Antwoord Nee. Maar na het ontvangen van deze vragen hebben we de reportage bekeken.

Vraag 7. Hoe duidt het college deze reportage?

Antwoord De reportage geeft aanleiding om de situatie nader te beschouwen. Dit vanwege zorgen over de manier waarop Bert's Animal Verhuur met dierenwelzijn omgaat.

Vraag 8. Hoe beoordeelt het college de dierenwelzijnssituatie bij Bert's Animal Verhuur?

Antwoord Het feit dat de NVWA de afgelopen jaren meerdere keren heeft moeten optreden tegen Bert's Animal Verhuur baart ons zorgen.

Vraag 9. Deelt het college de mening van de Partij voor de Dieren dat het onwenselijk is om nog in zee te gaan met Bert's Animal Verhuur?

Antwoord Ja, dat is onwenselijk.

Vraag 10. Deelt het college de opvatting van Dordrecht Marketing dat Bert's Animal Verhuur zich in december 2019 aan alle landelijke en lokale wet- en regelgeving hield?

Antwoord Er waren begin december geen aanwijzingen dat Bert's Animal Verhuur zich mogelijk niet aan de landelijke en lokale wet- en regelgeving hield. De Omgevingsdienst Zuid-Holland Zuid heeft de vergunningaanvraag voor de Kerstmarkt goedgekeurd. De NVWA, de instantie die controles uitvoert op vlak van dierenwelzijn, heeft in 2019 over dit evenement geen meldingen ontvangen in strijdigheid met landelijke en lokale wet- en regelgeving. Ook bij de omgevingsdienst zijn geen meldingen van overtreding van vergunning of regelgeving ontvangen. Pas na afronding van het evenement werden wij ons bewust van een andere rechterlijke uitspraak in een andere gemeente. Deze uitspraak had toen geen betrekking op de Kerstmarkt in Dordrecht.

Vraag 11. Vindt het college dat Dordrecht Marketing zich voldoende verdiept in de bedrijven die ze inhuurt? Zo nee, welke gevolgen verbindt het college aan dit oordeel?

Antwoord Ja, Dordrecht Marketing verdiept zich voldoende in de bedrijven die ze inhuurt.

Vraag 12. Hoe beoordeelt het college het welzijn van dieren in levende kerststallen? Deelt het college het oordeel van wethouder Laurens Ivens van de gemeente Amsterdam?

Antwoord In onze beleidsnotitie Dierenbeleid hebben we onder hoofdstuk 5.4 onze uitgangspunten rondom dieren en evenementen opgenomen. De Wet dieren is daarin leidend en stelt beperkingen aan de mogelijkheden om dieren te gebruiken bij evenementen en wedstrijden. Naar aanleiding van de motie van de SP over levende dieren op de Kerstmarkt in 2018, hebben we extra voorwaarden gemaakt over het huisvesten en verzorgen van dieren op de Kerstmarkt. Extra aandacht is besteed aan voldoende bewegingsruimte en meer afzondering/plekken waar dieren zich konden terugtrekken.

Vraag 13. Hoe beoordeelt het college het welzijn van dieren tijdens het transport van en naar levende kerststallen? Deelt het college het oordeel van woordvoerder Niels Dorland van de Dierenbescherming?

Antwoord Wij hebben daar geen zicht op en kunnen er daarom geen oordeel over geven.

Vraag 14. Is het college bereid ten behoeve van het dierenwelzijn de levende kerststal op de Dordtse kerstmarkt af te schaffen?

Antwoord We waarderen de vragen die u heeft gesteld. Deze nemen we mee in de evaluatie van het dierenbeleid inclusief participatieproces.

Vraag 15. Deelt het college de mening van de Partij voor de Dieren dat het fokken met, huisvesten van en vervoeren van dieren om ze te gebruiken voor vermaak ten koste gaat van hun integriteit en welzijn?

Antwoord Zie het antwoord op vraag 13.

Vraag 16. Is het college bereid om bij evenementen die de gemeente zelf organiseert of die in opdracht van de gemeente worden georganiseerd geen dieren meer te gebruiken voor vermaak?

Antwoord Zie het antwoord op vraag 14.

Vraag 17. Is het college bereid verhuurders van dieren in het land schriftelijk te vragen hun diensten niet langer in Dordrecht aan te bieden?

Antwoord Wij vinden dat geen taak van ons college. Afhankelijk van de evaluatie van het dierenbeleid en eventuele nadere kaders die daaruit voortvloeien is zo'n brief overbodig.

Wij vertrouwen erop u hiermee voldoende te hebben geïnformeerd.

Hoogachtend,

Het college van Burgemeester en Wethouders

C.H.W.M. Post
secretaris
A.W. Kolff
burgemeester


[3] https://www.animalstoday.nl/karens-blog-einde-berts-animal-verhuur/