Gezonde, duurzame en diverse horeca

De gemeenteraad van Dordrecht, in vergadering bijeen op 6 februari 2024, behandelend het agendapunt Raadsvoorstel Vaststellen en beschikbaar stellen van een krediet Horecanota,

Besluit het volgende te wijzigen:

In de Horecanota, aan “De visie op hoofdlijnen” (pp. 8-10), de volgende bullet toe te voegen:

“We realiseren meer diversiteit en een gezonder en duurzamer horeca-aanbod in het straatbeeld ten behoeve van een gezonde en duurzame voedselomgeving.”

In de Horecanota, aan “Overige horeca en beleidsthema’s” (pp. 33-35), de volgende paragraaf toe te voegen:

“6.4.7 Gezonde en duurzame voedselomgeving

Een groot deel van het aanbod van horecazaken valt buiten de Schijf van Vijf en is dus ongezond, zo blijkt uit onderzoek. Mede hierdoor nemen overgewicht en daaraan gerelateerde ziektes, zoals diabetes en hart- en vaatziekten, gestaag toe. Daarnaast verkleint dit eenzijdige aanbod van ongezond voedsel in onze leefomgeving de keuzevrijheid voor consumenten. De diversiteit en aantrekkelijkheid van de Dordtse horeca neemt daarmee af.

De gemeente heeft de verantwoordelijkheid om een gezonde voedselomgeving te realiseren. Op het gebied van gezond en duurzaam voedsel heeft de gemeente dan ook zelf beleidsambities geformuleerd. Dordrecht wil deze handschoen samen met de Dordtse horeca oppakken. We realiseren meer diversiteit en een gezonder en duurzamer horeca-aanbod in het straatbeeld ten behoeve van een gezonde en duurzame voedselomgeving. We letten hierbij op de specifieke uitdagingen voor verschillende doelgroepen, waaronder jongeren en ouderen, en hebben aandacht voor het aanbod van betaalbaar gezond voedsel. We zoeken hierbij, waar mogelijk, de samenwerking met andere gemeenten en het Rijk via de City Deal Gezonde en Duurzame Voedselomgeving.”

Toelichting:

Het college stelt in de Horecanota voor om de uitbreidingsmogelijkheden voor fastfood aan banden te leggen. Op pagina 34 van de nota staat daarvoor de motivatie. Niet het ongezonde voedselaanbod is aanleiding om fastfoodzaken aan banden te leggen, maar hun ruimtelijke impact: uitstraling, bezoekpieken, openingstijden, geur, geluid, etc. Gezond voedsel blijft hiermee een vrijwel onaangeroerd thema in de Horecanota: de impact van horeca op een ongezonde voedselomgeving wordt nauwelijks erkend en er worden geen maatregelen voorgesteld om het aanbod te verbeteren.

Indieners vinden dit een gemiste kans. Onze ongezonde, onduurzame en eenzijdige voedselomgeving is een groot probleem. De horecanota is dé plaats om daar wat aan te doen. Dit amendement voegt het onderwerp ‘een gezonde voedselomgeving’ daarom toe aan de nota.

Ongezonde voedselomgeving

In de horeca valt 91% van het aanbod buiten de Schijf van Vijf (bron: Wageningen University & Research). In arme buurten is het nog bedroefder gesteld, want daar is het aanbod tweemaal zo ongezond als in rijke buurten (bron: Pointer). Waar we ook gaan, worden we overspoeld door (aanbiedingen voor) ongezond voedsel. Dit gaat ten koste van onze keuzevrijheid. Daarnaast stimuleert deze zogenaamde ‘obesogene’ leefomgeving ongezond eten en drinken. Voorspelbaar resultaat: overgewicht neemt al decennia gestaag toe. Inmiddels heeft ruim de helft van de Nederlandse volwassenen matig of ernstig overgewicht (bron: RIVM; in 1990 was dit nog 35%). Dit hangt samen met allerlei andere ziektebeelden zoals diabetes, hart- en vaatziekten en kanker.

Gemeentelijke verantwoordelijkheid

Op grond van internationale (mensenrechten)verdragen en nationale bepalingen heeft de overheid de plicht om te voorzien in een goede voedselvoorziening die bijdraagt aan de bevordering en bescherming van de volksgezondheid, met name van kinderen. Taken op dit gebied zijn veelal aan gemeenten gedelegeerd. Gemeenten hebben daarmee een bijzondere verantwoordelijkheid om een gezonde voedselomgeving in hun regio te realiseren (bron: Universiteit van Amsterdam). Deze verantwoordelijkheid sluit ook aan bij de inhoudelijke doelstellingen van de door de raad vastgestelde Startnotitie Voedselvisie. Indieners verlangen van het college dat het deze handschoen oppakt, door te sturen op een gezonder, duurzamer en diverser horeca-aanbod.

Samenwerken

Het Rijk, 9 gemeenten en een aantal kennisinstellingen, private partijen en maatschappelijke organisaties hebben zich verenigd in de City Deal Gezonde en Duurzame Voedselomgeving om de voedselomgeving te verbeteren. Indieners moedigen het college aan zich hier ook bij aan te sluiten, zodat we hier het wiel niet opnieuw hoeven uit te vinden.

Commissiebehandeling

Naar aanleiding van de commissiebehandeling is de specifieke manier waarop het college werkt aan een gezonde voedselomgeving uit het amendement gehaald. Hiermee wordt dit een afweging voor het college. Daarnaast vraagt het amendement nu expliciet aandacht voor jongeren en ouderen en voor betaalbaar gezond voedsel.

Pieter Groenewege
Partij voor de Dieren